De Amazone: bekend als de 'longen van de aarde', maar in werkelijkheid zijn alle bomen, planten en grassen, inclusief bamboe, een bron van zuurstof. Door middel van fotosynthese, onder invloed van zonlicht, zetten ze water en koolstofdioxide (CO2) om in glucose (bouwsteen voor biomassa), water en zuurstof:
6 CO2 + 12 H2O + photons ➔ C6H12O6 + 6 O2 + 6 H2O
(koolstofdioxide + water + lichtenergie ➔ glucose + zuurstof + water)
De CO2 wordt vervolgens opgeslagen in het materiaal, in de biomassa als biogene koolstof, en in bamboe's geval in de stam. Als de bamboe stam verder groeit en uiteindelijk sterft, komt de CO2 weer vrij in de atmosfeer. Als de bamboe stam na de groeiperiode, na 4 tot 5 jaar, wordt geoogst en verwerkt tot een ecologisch en duurzaam product, wordt de koolstof opgesloten in het materiaal. In MOSO® bamboe producten wordt de koolstof dus opgeslagen zolang het product in gebruik is, en zelfs langer als het materiaal wordt hergebruikt of gerecycled, bijvoorbeeld tot spaanplaat. Wanneer het uiteindelijk wordt verbrand voor energie, kan dit het gebruik van fossiele brandstoffen vervangen, wat nog een ander koolstofvoordeel oplevert.
Biobased materialen voor CO2-opslag
De hoeveelheid opgeslagen CO2 kan oplopen tot 1,662 ton CO2 per m³ bamboe, kijkend naar de zwaarste materialen zoals Bamboo X-treme®. Een positief neveneffect van het oogsten van de bamboe stam is dat de moederplant nieuwe stammen gaat produceren en tegelijkertijd meer CO2 in het bos gaat opslaan, waardoor er jaarlijks een overschot aan nieuw bouwmateriaal ontstaat. In feite is door de snelle groei de koolstof die in de duurzame productenpool is opgeslagen hoger voor bamboe dan voor andere biogebaseerde materialen, waaronder de meeste houtsoorten, zie dit rapport.
Hoeveel CO2 zit er opgeslagen in bamboe?
Het berekenen van de CO2 die is opgeslagen in biogebaseerde materialen, waaronder bamboe, kan worden gedaan volgens de Europese norm EN 16785-2 (voor het vaststellen van het gehalte aan biogebaseerde materialen) en EN 16449 (oorspronkelijk ontworpen voor hout, kan ook worden gebruikt voor biobased materialen met een vergelijkbaar gehalte aan biogene koolstof). Ongeveer de helft van de massa van ovendroog bio-based materiaal (hout / bamboe) bestaat uit koolstof. De verhouding van het molecuulgewicht van CO2 (44g/mol) tot C (12g/mol) is 3,67. De CO2 die in de duurzame producten is opgesloten, kan vrij eenvoudig worden berekend op basis van de dichtheid van de bamboesoort, rekening houdend met het vocht- en lijmgehalte. Hoe groter het gewicht per m³, hoe meer CO2 er wordt opgesloten. Zo bestaat Bamboo X-treme®, met een dichtheid van 1150 kg/m³, voor ongeveer 90% uit bamboe (1010 kg/m³) met een vochtgehalte van 12%, wat neerkomt op 902 kg/m³ droge biomassa bij 0% vochtgehalte. De helft van deze massa, 453 kg/m³, is biogene koolstof. Vermenigvuldigd met de verhouding tussen het moleculair gewicht van CO2 en C (3,67) levert dit 1662 kg CO2/m³ op. Dit is hoger dan de meeste houtsoorten (bijv. grenen met een dichtheid van 450 kg/m³ slaat circa 737 kg CO2 op, Bangkirai met 930 kg/m³ sluit 1475 kg CO2 op). Voor op maat gemaakte berekeningen zijn er verschillende eenvoudig te gebruiken CO2 calculators online beschikbaar, gebaseerd op houtgebruik, maar deze kunnen ook worden gebruikt voor andere materialen op biobasis, zoals bamboe. Zie bijvoorbeeld de CO2-calculator van Centrum Hout CO2
Vermijden van CO2-uitstoot wanneer bamboe CO2-intensieve bouwmaterialen vervangt
In de gevallen waarin bamboe materiaal een hoog CO2-intensief bouwmateriaal vervangt, zoals PVC en aluminium (bijv. voor raamkozijnen, vlonders of gevelbekleding), wordt de CO2-emissie vermeden, het zogenaamde vervangingseffect. Dit extra CO2-voordeel is echter alleen van toepassing in gevallen waarin het bamboe materiaal een abiotisch materiaal rechtstreeks vervangt (geldt dus niet bij vervanging van een ander biobased materiaal). Het substitutie-effect van het gebruik van biobased materiaal in de bouw is ongeveer 1,5 ton CO2 per ton gebruikt biobased materiaal in plaats van een abiotisch materiaalalternatief. [1] Dit is een conservatief getal in vergelijking met andere gepubliceerde substitutiefactoren. Zo werd in een veelgebruikte meta-analyse een factor 3,9 ton CO2 vermeden per ton gebruikt biobased materiaal in plaats van abiotische materialen. [2]
Wilt u meer weten over bamboe en CO2-opslag? Lees "Booming Bamboo: De (her)ontdekking van een duurzaam materiaal met eindeloze mogelijkheden".
Bronnen
